اثبات رابطه زوجیت

ادله‌ی اثبات دعوا در هر امری عبارت‌اند از:

اقرار؛

سند؛

شهادت؛

سوگند.

گاه اثبات رابطه زوجیت ممکن است از طریق اقرار صورت بگیرد. بنابراین چنانچه اثبات رابطه زوجیت با اقرار صورت بگیرد ختم کننده‌ی دعوا است و زوجیت اثبات می‌گردد.

گاه رابطه‌ی زوجیت با سند ازدواج اثبات می‌شود. این سند ممکن است عادی باشد یا رسمی باشد.

چنانچه زوجین شهودی داشته باشد رابطه‌ی زوجیت با شهود اثبات می‌گردد. چنانچه دو مرد ادعای زوجیت زنی را نمایند، زوجیت اثبات می‌گردد.

شرایط شاهد عبارت است از: عدالت، ایمان، طهارت مولد، حافظه و حس قوی جهت ضبط حوادث.

در دعاوی غیرمالی مانند نکاح، امکان اثبات رابطه با سوگند وجود ندارد. ماده 230 قانون آیین دادرسی مدنی چنین مقرر داشته است:

« در دعاوی مدنی ( حقوقی ) تعداد و جنسیت گواه، همچنین ترکیب گواهان با سوگند به ترتیب ذیل می‌باشد :
الف – اصل طلاق و اقسام آن و رجوع در طلاق و نیز دعاوی غیرمالی از قبیل مسلمان بودن، بلوغ، جرح‌وتعدیل، عفو از قصاص، وکالت، وصیت با گواهی دو مرد.

ب – دعاوی مالی یا آنچه مقصود از آن مال می‌باشد از قبیل دین، ثمن مبیع، معاملات، وقف، اجاره، وصیت به نفع مدعی، غصب، جنایات خطائی و شبه عمد که موجب دیه است با گواهی دو مرد یا یک مرد و دو زن.
چنانچه برای خواهان امکان اقامه بینه شرعی نباشد می‌تواند با معرفی یک گواه مرد یا دو زن به ضمیمه یک سوگند ادعای خود را اثبات کند. در موارد مذکور در این بند، ابتدا گواه واجد شرایط شهادت می‌دهد، سپس سوگند توسط خواهان ادا می‌شود.

ج – دعاوی که اطلاع بر آن‌ها معمولاً در اختیار زنان است از قبیل ولادت، رضاع، به کارت، عیوب درونی زنان با گواهی چهار زن، دو مرد یا یک مرد و دو زن.

د – اصل نکاح با گواهی دو مرد یا یک مرد و  دو زن». 

منبع : دادآور نسیم مهر